روزنامههای عربی از تثبیت نفوذ اسرائیل در محیط پیرامونی خود بهعنوان «واقعیتی تحمیلشده با زور» نوشتهاند؛ تحولی که همزمان با چرخش معنادار سیاست خارجی آمریکا به سمت رویکردی عملگرایانه و اقتصادمحور رخ میدهد.
در همین حال، مذاکرات برای پایان دادن به جنگ اوکراین همچنان میان مطالبات امنیتی و فشار برای واگذاری جغرافیایی در بنبست باقی مانده است. روندی که از بازآرایی تدریجی موازنه قدرت و ائتلافهای بینالمللی حکایت دارد.
گسترش نفوذ اسرائیل؛ فراتر از ملاحظات امنیتی
روزنامه «النهار» در تحلیلی، تحرکات نظامی اسرائیل در غزه، سوریه و لبنان پس از ۷ اکتبر را صرفاً واکنشی امنیتی برای جلوگیری از تکرار حملات نمیداند، بلکه آن را بخشی از یک پروژه راهبردی گستردهتر مرتبط با دکترین «اسرائیل بزرگ» توصیف میکند.
به نوشته این روزنامه، اسرائیل با اتخاذ سیاست «پیشروی خزنده و تدریجی»، در پی تضعیف دولتهای پیرامونی از طریق ابزارهای نظامی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی است.
«النهار» با اشاره به الگوی سوریه، از تلاشهای اسرائیل برای تأثیرگذاری بر اقلیتها و تحمیل واقعیتهای میدانی جدید سخن میگوید و مینویسد اگرچه تلآویو در مقطع کنونی قادر به اعمال کنترل مستقیم و کامل نیست، اما بهدنبال تثبیت نوعی سلطه امنیتی و اقتصادی بلندمدت، با اتکا به پروژههای منطقهای و تفاهمهای بینالمللی است؛ روندی که میتواند به بازترسیم نقشه نفوذ در خاورمیانه منجر شود.
چرخش در سیاست خارجی آمریکا
روزنامه «العرب» چاپ لندن، سند جدید راهبرد امنیت ملی آمریکا را نشانه یک چرخش بنیادین در سیاست خارجی واشنگتن میداند. چرخشی که در آن، منافع اقتصادی و شعار «اول آمریکا» در مرکز تعریف منافع ملی قرار گرفته و تعهدات بینالمللی ایالات متحده از پایان جنگ سرد تاکنون مورد بازبینی قرار گرفته است.
بر اساس این تحلیل، راهبرد جدید بر کاهش بار تعهدات خارجی، واداشتن متحدان به تقسیم مسئولیتها، و تمرکز بر رقابت اقتصادی و فناوری ـ بهویژه با چین ـ استوار است.
در قبال خاورمیانه نیز، آمریکا به سمت ائتلافهایی مبتنی بر منافع، سرمایهگذاری و پرهیز از جنگهای طولانی حرکت میکند. تغییری که از گذار تدریجی از منطق «هژمونی فراگیر» به نوعی واقعگرایی گزینشی مبتنی بر منافع ملی آمریکا حکایت دارد.
اوکراین؛ میان تضمینهای امنیتی و امتیازدهی ارضی
روزنامه «الخلیج» به مذاکرات جاری برای پایان جنگ اوکراین پرداخته و بر شکاف اصلی میان خوشبینی آمریکا و اروپا نسبت به پیشرفت گفتوگوها، و اصرار کییف بر عدم واگذاری سرزمینهای خود تأکید کرده است.
به نوشته این روزنامه، خوشبینی غرب با موانع اساسی روبهروست. از جمله مخالفت اوکراین با واگذاری مناطق از دسترفته در دونتسک و لوهانسک در ازای توقف جنگ، حتی در برابر فشارهای واشنگتن و پایتختهای اروپایی.
«الخلیج» همچنین مینویسد که نپیوستن اوکراین به ناتو تقریباً قطعی به نظر میرسد و در مقابل، بحث بر سر ارائه تضمینهای امنیتی جایگزین همچنان ادامه دارد.
در این میان، اروپا در تلاش است نقش سیاسی و امنیتی خود را تثبیت کند، در حالی که آمریکا به سمت کاهش مداخله مستقیم حرکت میکند. این تغییر راهبرد میتواند پیامدهای ژئوپلیتیکی عمیقی برای ساختار ائتلاف غربی و روابط فراآتلانتیکی به همراه داشته باشد.
