سازمان گزارشگران بدون مرز (آر.اِس.اِف) در گزارش سالانه ۲۰۲۵ خود اعلام کرد که طی دوازده ماه گذشته ۶۷ روزنامهنگار در نقاط مختلف جهان کشته شدهاند.
براساس این آمار، تقریباً نیمی روزنامهنگاران کشته شده مربوط به غزه و ناشی از حملات ارتش اسرائیل است. این گزارش دوره زمانی ۱ دسامبر ۲۰۲۴ تا ۱ دسامبر ۲۰۲۵ را در بر میگیرد.
سازمان گزارشگران بدون مرز با تأکید بر اینکه افزایش تلفات «نتیجه اقدامات جنایی نیروهای مسلح منظم و غیرمنظم و شبکههای سازمانیافته» است، وضعیت کنونی را با عبارت «روزنامهنگاران نمیمیرند، کشته میشوند» توصیف کرده است.
شمار بیسابقه بازداشتها و ناپدیدشدگان
بر اساس گزارش، هماکنون ۵۰۳ روزنامهنگار در ۴۷ کشور جهان در زندان به سر میبرند. چین با ۱۲۱ زندانی، روسیه با ۴۸ نفر و میانمار با ۴۷ نفر بیشترین تعداد روزنامهنگاران زندانی را دارند.
در مورد ترکیه، سازمان گزارشگران بدون مرز تنها سه روزنامهنگار زندانی را ثبت کرده؛ آماری که با گزارشهای نهادهای مطبوعاتی و حقوق بشری داخل ترکیه همخوانی ندارد و آنها از وجود دهها روزنامهنگار در زندانهای این کشور خبر میدهند.
این گزارش همچنین از ناپدید شدن ۱۳۵ روزنامهنگار خبر میدهد که برخی از آنها نزدیک به سه دهه است مفقود شدهاند. افزون بر این، ۲۰ روزنامهنگار در سوریه و یمن گروگان گرفته شدهاند.
غزه؛ مرگبارترین منطقه برای فعالان رسانهای
به گزارش آر.اِ.س.اِف، در سال گذشته دستکم ۲۹ نیروی رسانهای هنگام انجام وظیفه در غزه کشته شدند. این سازمان یادآور شده است که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون ۲۲۰ نفر از کارکنان رسانهای – چه در حال مأموریت و چه خارج از زمان کار – جان خود را از دست دادهاند.
این سازمان با اشاره به قتل «انس الشریف»، خبرنگار «الجزیره»، این روند را «هدفگیری عامدانه روزنامهنگاران توسط ارتش اسرائیل» توصیف کرده و نوشته است: «اینها گلولههای بیضابطه نیستند، بلکه حملاتی هدفمندند.»
این سازمان در گزارش خود ارتش اسرائیل را «بزرگترین دشمن روزنامهنگاران» معرفی کرده است؛ ادعایی که تلآویو رد میکند و میگوید عملیاتش علیه حماس انجام میشود.
مکزیک، اوکراین و سودان؛ دیگر نقاط خطرناک برای خبرنگاران
مکزیک در سه سال گذشته خونینترین دوره خود را پشت سر گذاشته و ۹ روزنامهنگار در این کشور کشته شدهاند. براساس این گزارش اغلب آنها در حال پوشش فعالیت باندهای جنایتکار و پروندههای مرتبط با فساد سیاسی بودند.
در این دوره همچنین سه خبرنگار در اوکراین و چهار نفر در سودان جان باختند، هرچند آمار نهادهای مختلف با یکدیگر اختلاف دارد.
اختلاف آمار با یونسکو
تفاوت روششناسی باعث شده آمار سازمان گزارشگران بدون مرز با گزارشهای دیگر نهادها تطابق کامل نداشته باشد. یونسکو در گزارش سال ۲۰۲۵ خود اعلام کرده که ۹۱ روزنامهنگار در این سال کشته شدهاند.
درخواست برای اقدام جهانی
گزارشگران بدون مرز از دولتها خواستهاند مسئولیت خود را در قبال حفاظت از روزنامهنگاران دوباره جدی بگیرند و اقدامات فوری برای کاهش خطر علیه فعالان رسانهای انجام دهند.
