برخی روزنامههای عربی در تحلیلهای اخیر خود به سه روند همزمان پرداختهاند. گسترش جهانی و تقویت قوای داعش، تشدید فشارهای سیاسی و امنیتی بر لبنان و افزایش گفتمان نظامیگری در اروپا که پیامدهایی مستقیم برای جنوب و شرق مدیترانه دارد.
در این میان، حمله به نیروهای آمریکایی در شهر تدمر سوریه همچنان در کانون توجه رسانههاست. همزمان، روزنامههای دیگر به فشارهای بیسابقه بر لبنان و تغییر جهت سیاستهای امنیتی اروپا پرداختهاند.
از بوندای تا تدمر؛ چالش فرامرزی داعش
روزنامه «الشرق الاوسط» در گزارشی نوشت حمله به نیروهای آمریکایی در تدمر، تصویر تازهای از ماهیت تهدیدهای افراطگرایانه ارائه میدهد. به گفته این روزنامه، تحقیقات نشان داده عامل حمله یک فرد مسلح بوده که میان وابستگیهای مختلف سازمانی جابهجا شده و توانسته با بهرهگیری از درهمتنیدگی ایدئولوژیک و خلأهای امنیتی، به یک نشست بسته نفوذ کند.
این حمله به کشته شدن چند سرباز آمریکایی و یک مترجم انجامید و بار دیگر این پرسش را مطرح کرد که چگونه میتوان با افراطگرایی مقابله کرد؛ جریانی که دیگر متکی به کنترل سرزمینی نیست و بیشتر بر شبکههای سیال فکری و «گرگهای تنها» تکیه دارد.
الشرق الاوسط افزود داعش همزمان به گسترش حضور خود در غرب آفریقا ادامه میدهد. این گروه در این مناطق الگوهای تازهای از کنترل و تثبیت نفوذ را بازتولید کرده است.
در عین حال، از طریق جذب دیجیتال و جذب فردی، حضور جهانی خود را در اروپا، استرالیا و دیگر مناطق حفظ کرده است. این روند، مقابله با داعش را پیچیدهتر کرده و نیازمند یک راهبرد جامع بینالمللی فراتر از راهحلهای صرفاً امنیتی است.
لبنان؛ میان ناممکنی الحاق و ضرورت بیطرفی
در محور دیگر، فشارهای سیاسی و امنیتی بر لبنان همچنان در کانون توجه رسانههای عربی است. روزنامه «الخليج» از آنچه «خطرات وجودی» برای لبنان خوانده، سخن گفته است. خطراتی که میان تهدیدهای نظامی اسرائیل و پروژههای سیاسی وابسته به تغییر موازنههای منطقهای و بینالمللی در نوسان است.
این روزنامه به اظهارات تام باراک، فرستاده آمریکا به سوریه و لبنان، درباره ایده الحاق لبنان به سوریه اشاره کرده است.
به نوشته الخليج، این سخنان بار دیگر بحثی تاریخی و پیچیده درباره رابطه دو کشور را زنده کرده است. در شرایط کنونی، جامعه لبنان بهطور گسترده با چنین سناریویی مخالفت میکند. در مقابل، دعوتها به بیطرفی بهعنوان راهی برای جلوگیری از درگیریهای داخلی و خارجی رو به افزایش است.
نظامیگری در اروپا و پیامدهای آن برای مدیترانه
روزنامه «العرب» چاپ لندن نیز به افزایش گفتمان نظامیگری در اروپای غربی پرداخته است.
این روزنامه معتقد است اگرچه این روند بیشتر جنبه سیاسی و رسانهای دارد و هنوز به یک راهبرد امنیتی کامل تبدیل نشده، اما پیامدهای منفی آن برای جنوب و شرق دریای مدیترانه قابل چشمپوشی نیست.
به نوشته العرب، هدایت منابع اروپا به سمت تسلیح، به بهای کاهش سرمایهگذاری در توسعه و رسیدگی به بحرانهای انسانی تمام میشود. بحرانهایی که در مناطقی چون غزه، سوریه، یمن و لبنان جریان دارند.
این سیاستها به تعمیق ریشههای مهاجرت و بیثباتی دامن میزند و همزمان به حکومتهای اقتدارگرا بهانه بیشتری برای تشدید کنترل امنیتی میدهد.
