در تحولی تازه و تنشبرانگیز، کابینه امنیتی-سیاسی اسرائیل روز جمعه با طرح ارتش برای اشغال کامل شهر غزه موافقت کرد؛ اقدامی که تنها چند ساعت پس از اعلام بنیامین نتانیاهو مبنی بر قصد اسرائیل برای کنترل نظامی کل نوار غزه صورت گرفت.
دفتر نخستوزیری اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد که ارتش این کشور آماده «تصرف» نظامی شهر غزه است و در عین حال تأکید کرد که کمکهای انسانی به غیرنظامیان خارج از مناطق درگیری ارائه خواهد شد.
شهر غزه، بزرگترین شهر در شمال نوار غزه، اکنون در کانون برنامه نظامی جدید تلآویو قرار گرفته است. بر اساس گزارش وبسایت آکسیوس به نقل از یک مقام بلندپایه اسرائیلی، این طرح شامل تخلیه گسترده غیرنظامیان فلسطینی و آغاز حمله زمینی به این شهر است.
نتانیاهو: غزه را تصرف میکنیم، اما اداره نخواهیم کرد
نخستوزیر اسرائیل در گفتوگو با شبکه فاکس نیوز تأیید کرد که هدف اسرائیل تصرف کامل نوار غزه است. او گفت: «قصد داریم این کار را انجام دهیم… اما نمیخواهیم آن را نگه داریم. میخواهیم فقط یک کمربند امنیتی داشته باشیم.»
نتانیاهو همچنین افزود که تلآویو تمایل دارد اداره غزه را به نیروهای عرب واگذار کند، اما درباره مکانیزم اجرایی این طرح یا نام کشورهایی که ممکن است در آن مشارکت کنند، توضیحی نداد.
منابع دولتی اسرائیل گفتهاند که هر تصمیم اتخاذشده در کابینه امنیتی باید به تأیید کابینه کامل برسد و نشست نهایی ممکن است تا روز یکشنبه برگزار نشود.
طرح مرحلهای برای اشغال نوار غزه
به گفته یک مقام اسرائیلی، سناریوهای مختلفی در دست بررسی است که یکی از آنها تصرف تدریجی مناطقی است که هنوز تحت کنترل ارتش اسرائیل قرار ندارند. به گفته او، هشدارهایی به فلسطینیان داده خواهد شد تا مناطق هدف را ترک کنند، و ارتش ظرف چند هفته وارد عمل خواهد شد.
تصرف کامل نوار غزه بازگشتی به پیش از عقبنشینی سال ۲۰۰۵ اسرائیل تلقی میشود؛ تصمیمی که با خروج نیروها و شهرکنشینان از غزه همراه بود اما کنترل مرزها، حریم هوایی و زیرساختهای اصلی همچنان در دست اسرائیل باقی ماند. احزاب راستگرای اسرائیل آن عقبنشینی را زمینهساز قدرتگیری حماس در انتخابات ۲۰۰۶ میدانند.
ابهام در اهداف نهایی اسرائیل
مقامهای اسرائیلی بارها گفتهاند که هدف از عملیاتها، نابودی کامل حماس و آزادی گروگانهاست. با این حال، هنوز مشخص نیست اسرائیل به دنبال اشغال بلندمدت غزه است یا تنها یک عملیات کوتاهمدت نظامی را دنبال میکند.
بیانیه روز جمعه دفتر نخستوزیری تصریح میکند که طرح جایگزین ارائهشده در جلسه کابینه، نه باعث شکست حماس خواهد شد و نه به بازگرداندن گروگانها خواهد انجامید. همزمان، گزارشها حاکی از اختلافنظر در بالاترین سطوح ارتش درباره گسترش عملیات است.
واکنشها: از هشدارهای منطقهای تا اعتراضهای داخلی
گروه حماس در واکنش به سخنان نتانیاهو، آن را «کودتای آشکار» علیه مذاکرات دانست و هشدار داد که نخستوزیر اسرائیل بهدنبال قربانی کردن گروگانهاست.
یک مقام رسمی اردنی نیز به خبرگزاری رویترز گفت: «کشورهای عربی تنها از طرحهایی حمایت میکنند که مورد تأیید فلسطینیان باشد و امنیت غزه باید توسط نهادهای مشروع فلسطینی تضمین شود.»
اسامه حمدان، از مقامهای حماس، در گفتوگو با الجزیره تأکید کرد که هر نیرویی که برای اداره غزه پس از جنگ تشکیل شود و با اسرائیل در ارتباط باشد، «نیروی اشغالگر» تلقی خواهد شد.
پیشتر، طرح پیشنهادی مصر برای تشکیل یک کمیته اداری متشکل از تکنوکراتهای فلسطینی با حمایت آمریکا و برخی کشورهای عربی مطرح شده بود که با مخالفت اسرائیل روبهرو شد.
در داخل اسرائیل نیز نگرانیها رو به افزایش است. پنجشنبه شب، صدها نفر در برابر دفتر نخستوزیری در بیتالمقدس تجمع کردند و خواستار پایان فوری جنگ در ازای آزادی همه گروگانها شدند
انجمن خانوادههای گروگانها از رئیس ستاد ارتش خواسته با گسترش جنگ مخالفت کند.
بحران انسانی و فشارهای بینالمللی
ارتش اسرائیل مدعی است حدود ۷۵ درصد از خاک غزه را تحت کنترل دارد، در حالی که وضعیت انسانی در این منطقه به مرحله بحرانی رسیده است. تصاویر منتشرشده از کودکان گرسنه و گروگانهای لاغر و بیمار، موجی از محکومیت جهانی را بهدنبال داشته است.
سازمان ملل متحد از طرحهای گسترش عملیات نظامی اسرائیل ابراز «نگرانی جدی» کرده و نسبت به خطر قحطی در غزه هشدار داده است.
مذاکرات آتشبس که میتوانست به آزادی گروگانهای باقیمانده منجر شود، در ماه ژوئیه شکست خورد. گفته میشود حماس شرط ازسرگیری این مذاکرات را افزایش ورود کمکهای بشردوستانه اعلام کرده است.
در حال حاضر، ۵۰ گروگان در غزه باقی ماندهاند که بنا بر برآورد مقامهای اسرائیلی، حدود ۲۰ تن از آنها زنده هستند.
