تحلیلگران معتقدند جنگ جاری در غزه ضعف ساختار امنیتی منطقهای را بیش از پیش نمایان کرده است. امنیتی که دیگر تنها بر پایه قدرت نظامی تعریف نمیشود، بلکه به توانایی جوامع برای تابآوری و میزان تعهد بازیگران بینالمللی به قوانین جهانی و حمایت از غیرنظامیان وابسته است.
در همین چارچوب، نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل نیز بار دیگر پرسشهایی را درباره کارآمدی این نهاد در مدیریت پروندههای حساس جهانی برجسته کرده است.
چالشهای امنیتی در خاورمیانه؛ توقف موقت جنگ یا تعریف تازهای از امنیت؟
روزنامه «القدس العربی» در گزارشی به بحرانهای امنیتی خاورمیانه پرداخت و نوشت که جنگ غزه نشان داد امنیت منطقهای دیگر صرفاً با قدرت نظامی تضمین نمیشود. به باور این روزنامه، امنیت پایدار تنها زمانی شکل میگیرد که جوامع توان مقاومت داشته باشند و قدرتهای جهانی نیز به عدالت و قوانین بینالمللی پایبند بمانند.
القدس العربی تأکید میکند که بازتعریف امنیت نیازمند توقف جنگ، مشارکت واقعی فلسطینیها، ایجاد یک چارچوب عربی–منطقهای متوازن و تعهد بینالمللی برای حفاظت از حقوق فلسطینیهاست. این روزنامه هشدار میدهد که امنیت پس از جنگ غزه دیگر مانند گذشته نخواهد بود و ادامه رویکردهای یکجانبه تنها به هرجومرجی تازه منجر میشود. با این حال، اگر طرحهای بینالمللی—از جمله طرح ترامپ برای توقف جنگ غزه—بر پایه عدالت بازتعریف شوند، میتوان فرصتی تاریخی برای ایجاد یک نظام امنیتی تازه در منطقه فراهم کرد؛ نظامی که نه تنها بر توقف موقت جنگ، بلکه بر عدالت، کرامت و همزیستی استوار باشد.
سازمان ملل و آزمون دشوار مشروعیت بینالمللی
روزنامه «الشرق الأوسط» نیز در گزارشی به فضای نشست مجمع عمومی سازمان ملل پرداخت و نوشت که این سازمان در افکار عمومی جهان جایگاه مطلوبی ندارد؛ بهویژه اکنون که دوره آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان، رو به پایان است.
به نوشته این روزنامه، گوترش در سخنرانی خود تلاش کرد با زبان دیپلماتیک و محافظهکارانه از برانگیختن خشم قدرتها، بهویژه ایالات متحده، پرهیز کند. این مسئله به گفته الشرق الأوسط بازتابدهنده بحران عمیقتری در جایگاه سازمان ملل است؛ چراکه نفوذ تاریخی واشنگتن در مدیریت این نهاد—به دلیل کمک مالی قابل توجه سالانهاش (حدود ۲.۷ میلیارد دلار)—همواره برجسته بوده است.
الشرق الأوسط میافزاید که چنین واقعیتهایی پرسشهایی جدی درباره توانایی سازمان ملل در احیای نقش خود و بازگرداندن اعتماد افکار عمومی ایجاد میکند. با این حال، هنوز هیچ جایگزینی برای این نهاد جهانی وجود ندارد و همچنان این گزاره معتبر است که «بودنش بهتر از نبودنش است».
این روزنامه نتیجه میگیرد که نشست مجمع عمومی فراتر از مباحث جنگ و صلح است و در واقع صحنهای است که تضادهای مرتبط با جایگاه، نمادگرایی و مشروعیت سازمان ملل در سیاست بینالملل را آشکار میسازد. تضاد میان استفاده قدرتهای بزرگ از این نهاد برای منافع خود و در مقابل، آرزوی ملتها برای سازمانی عادلانه و مؤثر بیش از هر زمان دیگری به چشم میآید.
