روستای لاجان در حومه شهر هولیر (اربیل) در اقلیم جنوب کوردستان، چند روزی است به صحنه اعتراضات و درگیریهای شدید میان نیروهای امنیتی حکومت اقلیم کردستان، وابسته به حزب دموکرات کوردستان عراق (پارتی) و ساکنان محلی تبدیل شده است. اکثر اهالی این منطقه از قبیله هرکی هستند.
بر اساس گزارش خبرگزاری «روژنیوز»، بیش از پنج هزار نیروی نظامی و امنیتی با تجهیزات سنگین از جمله تانک و خودروهای زرهی، روستا را محاصره کرده و اهالی را به تخلیه اجباری واداشتهاند. یک پالایشگاه خصوصی نفت ، شرکت لاناز، که گفته میشود متعلق به منصور بارزانی یکی از فرزندان مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کوردستان است و چند شرکت و کارگاه تولیدی دیگر خانواده بارزانی در اطراف این روستا مستقر هستند و ساکنان آن میخواهند سهمی در اشتغال در این کارگاهها داشته باشند.
بحران از پیش از انتخابات پارلمانی اقلیم کوردستان آغاز شد. بارزان قصاب، نماینده حزب دموکرات (پارتی) با وعده اشتغال در شرکتهای که ادعا میشود وابسته به حزب دموکرات کوردستان هستند، از ساکنان ۲۵۰ خانوار روستا خواست به این حزب رأی دهند. اهالی، به دنبال این وعده، ۱۲۴ تانکر حمل سوخت خریداری کردند، اما پارتی به تعهدات خود عمل نکرد.
اعتراضات با تجمع در مقابل شرکت «لاناز» شدت گرفت. مسئول شرکت قول اجرای مطالبات داد، اما اهالی هشدار دادند که اجازه فعالیت شرکت را نخواهند داد.
بازداشت یکی از اهالی پس از مصاحبه با رسانهها، جرقه اعتراضات گسترده را زد و به درگیریهای خشونتآمیز منجر شد؛ از جمله کشته شدن یک غیرنظامی و مجروح شدن ۱۰ نفر دیگر.
از سه روز پیش، نیروهای امنیتی، از جمله یگانهای نظامی واحد گولان تحت فرماندهی منصور بارزانی، روستا را کاملاً محاصره کردهاند. تردد محدود شده، ایست بازرسیها برپا گشته و انتقال بیماران به بیمارستان ممنوع اعلام شده است.
گزارشها از فلج شدن یک زن به دلیل اضطراب ناشی از بازداشت پسرش و رد درخواست انتقال همسر بارداری به هولیر حکایت دارد. همچنین دهها جوان بازداشت و تعداد زیادی از اهالی به اجبار جابهجا شدهاند.
شرکت لاناز، که سالها است در لاجان فعال است، متهم به تبعیض در استخدام است. ساکنان منطقه میگویند کارگران اهل ترکیه ماهانه ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ دلار دریافت میکنند، در حالی که جوانان کورد شاغل در شرکت تنها ۵۰۰ دلار دریافت میکنند. آنها همچنین میگویند این شرکت به جای استخدام جوانان منطقه، نیروی کار از خارج آورده است. منابع محلی، شرکت لاناز را عامل آسیبهای زیستمحیطی و افزایش بیماریهای سرطان، تنفسی و چشمی در منطقه میدانند.
برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند که تنشها بخشی از درگیریهای دیرینه حزب دموکرات کوردستان (پارتی) با قبیله هرکی است. تحلیلگران میگویند محاصره لاجان، تلاشی برای تضعیف این قبیله و حفظ منافع اقتصادی خاندان بارزانی است.
