دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در اقدامی همزمان با تشدید تنشها در سیاست خارجی آمریکا، فرمانهایی در زمینه تجارت جهانی صادر کرده که بر اساس آن، بر کالاهای وارداتی از برزیل تعرفهای ۵۰ درصدی اعمال میشود؛ در مقابل، توافقی ترجیحی با کره جنوبی به امضا رسیده است.
در فرمانی که روز چهارشنبه امضا شد، ترامپ واردات کالا از برزیل را مشمول تعرفهای سنگین کرد و این کشور را «تهدیدی برای امنیت ملی، سیاست خارجی و اقتصاد آمریکا» دانست. تعرفههای پیشین بر کالاهای برزیلی با این فرمان، ۴۰ درصد افزایش یافته است.
ترامپ در این فرمان، دولت برزیل را به نقض گسترده حقوق بشر، تضعیف حاکمیت قانون و پیگرد سیاسی ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور پیشین این کشور، متهم کرد. وی با اشاره به بولسونارو که به اتهام تلاش برای کودتا پس از شکست در انتخابات ۲۰۲۲ با محاکمه مواجه است، نوشت: «تعقیب سیاسی او، نشانهای از فروپاشی عامدانه ساختار حقوقی در برزیل است.»
این تصمیم پس از آن اعلام شد که ترامپ در اوایل ماه جاری، در شبکه اجتماعی تروث سوشال از تصمیم خود برای اعمال تعرفه سنگین بر کالاهای برزیلی خبر داده بود و خواستار توقف «پروندهسازی» علیه بولسونارو شد.
در واکنش به این اقدام، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیسجمهور فعلی برزیل، آن را «نقض آداب دیپلماتیک» خواند و تأکید کرد که کشورش از منافع ملی خود دفاع خواهد کرد. لولا گفت: «وقتی نامه ترامپ را خواندم، تصور کردم با یک خبر جعلی روبرو هستم. او رئیسجمهور آمریکا است، نه امپراتور جهان.»
امتیاز به سئول؛ توافق تجاری جدید با کره جنوبی
در حالی که برزیل با شدیدترین تعرفهها روبرو شده، ترامپ بهطور همزمان از امضای یک توافق تجاری جامع با کره جنوبی خبر داد؛ توافقی که طبق آن، کالاهای صادراتی کره جنوبی مشمول تعرفه ۱۵ درصدی میشوند، اما واردات آمریکا به این کشور بدون تعرفه خواهد بود.
بر اساس مفاد اعلامشده، این تعرفه بهطور خاص بر خودروهای کرهای اعمال میشود که پیشتر مشمول تعرفه ۲۵ درصدی بودند. با این حال، تعرفههای بالا بر فلزاتی همچون فولاد، آلومینیوم و مس همچنان باقی میماند.
ترامپ اعلام کرد که کره جنوبی در چارچوب این توافق، ۳۵۰ میلیارد دلار برای سرمایهگذاری تحت کنترل آمریکا تخصیص خواهد داد و همچنین ۱۰۰ میلیارد دلار گاز طبیعی و دیگر محصولات انرژی از ایالات متحده خریداری میکند.
رئیسجمهور جدید کره جنوبی، لی جائه-میونگ، ضمن استقبال از توافق، آن را موجب «تقویت رقابتپذیری صنعتی» و ایجاد یک «صندوق حمایتی برای حضور شرکتهای کرهای در بازار آمریکا» توصیف کرد.
لی با اشاره به سرمایهگذاری در حوزههایی مانند کشتیسازی، نیمهرساناها، باتریها و زیستفناوری، تأکید کرد که هدف اصلی، دستیابی به منافع متقابل و کاهش آسیبهای ناشی از سیاستهای حمایتی ترامپ است.
سیاست دوگانه؛ تهدید بریکس و ائتلاف با متحدان آسیایی
اقدامات اخیر ترامپ نشاندهنده راهبردی دوگانه در سیاست تجاری اوست: تهدید و اعمال فشار حداکثری بر کشورهای عضو گروه بریکس، در کنار امتیازدهی هدفمند به متحدان آسیایی. پیش از این نیز، ترامپ تهدید کرده بود که تعرفهای ۱۰ درصدی بر تمام اعضای بریکس اعمال خواهد کرد؛ چراکه آنها را به تلاش برای تضعیف دلار جهانی متهم کرده است.
در همین چارچوب، هند نیز هدف تعرفههایی ۲۵ درصدی قرار گرفت و دهلی نو در بیانیهای اعلام کرد که از منافع ملی خود دفاع خواهد کرد.
این مجموعه تصمیمات، در آستانه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا و همزمان با افزایش تنشها در صحنه بینالمللی، بار دیگر نشان میدهد که ترامپ سیاست «اول آمریکا» را با محوریت فشارهای تعرفهای و اولویت دادن به منافع تجاری داخلی در دستور کار دارد.
