دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، فشارها بر کییف را برای پذیرش توافقی با مسکو افزایش داده و مدعی شده است که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، میتواند «تقریباً بلافاصله» به جنگ پایان دهد.
ترامپ یک روز پیش از سفر مهم زلنسکی به کاخ سفید، هشدار داد که بازگرداندن کریمه و عضویت اوکراین در ناتو از هرگونه توافق صلحی کنار گذاشته خواهد شد. او در پلتفرم «تروث سوشال» نوشت:
«رئیسجمهور زلنسکی میتواند تقریباً بلافاصله جنگ با روسیه را پایان دهد، اگر بخواهد، یا میتواند به جنگیدن ادامه دهد. یادتان باشد چطور شروع شد. نه میتوان کریمه را که باراک اوباما داده بود (۱۲ سال پیش، بدون شلیک حتی یک گلوله!) پس گرفت و نه میتوان اوکراین را به ناتو ملحق کرد. بعضی چیزها هیچوقت تغییر نمیکنند!!!»
اظهارات ترامپ در شرایطی مطرح شده که قرار است رهبران اروپایی روز دوشنبه زلنسکی را در سفرش به واشنگتن همراهی کنند. در بروکسل و کییف نگرانیهایی وجود دارد مبنی بر اینکه رئیسجمهور آمریکا ممکن است توافقی امضا کند که بیش از حد به نفع ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، باشد.
واکنش زلنسکی: صلح باید پایدار باشد
زلنسکی کمی پس از اظهارات ترامپ تأکید کرد که امتیازات گذشته به مسکو، از جمله در کریمه، تنها پوتین را برای جنگافروزی بیشتر جسورتر کرده است.
او در پستی در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) نوشت: «همه ما تمایل شدیدی برای پایان دادن سریع و قابل اعتماد به این جنگ داریم. و صلح باید پایدار باشد. نه مثل سالهای پیش، زمانی که اوکراین مجبور شد کریمه و بخشی از شرق – بخشی از دونباس – را واگذار کند و پوتین به سادگی از آن به عنوان سکوی پرشی برای حمله جدید استفاده کرد. یا زمانی که در سال ۱۹۹۴ به اوکراین به اصطلاح “تضمینهای امنیتی” داده شد، اما آنها کارساز نبودند.»
زلنسکی افزود که کریمه «نباید در آن زمان واگذار میشد، همانطور که اوکراینیها پس از سال ۲۰۲۲ از کییف، اودسا یا خارکف دست نکشیدند.» او تأکید کرد: «اوکراینیها برای سرزمین خود، برای استقلال خود میجنگند.»
در حالی که ترامپ از احتمال «نوعی مبادله و تغییر در زمین» بین روسیه و اوکراین سخن گفته، زلنسکی بارها واگذاری خاک کشورش به «اشغالگر» را رد کرده است.
رهبران اروپایی در کاخ سفید
در تلاش برای تحت فشار قرار دادن ترامپ برای حفظ حمایت از اوکراین، اورزولا فوندرلاین، رئیس کمیسیون اروپا، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، مارک روته، دبیرکل ناتو، الکساندر استاب، رئیسجمهور فنلاند و جورجیا ملونی، نخستوزیر ایتالیا، قرار است در مذاکرات روز دوشنبه در کاخ سفید شرکت کنند.
تضمینهای امنیتی و اختلافنظرها
با وجود آنکه ترامپ احتمال پیوستن اوکراین به ناتو را رد کرده است، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، روز یکشنبه گفت که پوتین در دیدار روز جمعه با رئیسجمهور آمریکا در آلاسکا، موافقت کرده است از یک ضمانت امنیتی مورد حمایت واشنگتن حمایت کند؛ تضمینی که مشابه مأموریت دفاع جمعی ناتو خواهد بود.
ویتکاف در گفتوگو با شبکه سیانان اظهار داشت: «ما توانستیم امتیازاتی دست آوریم؛ اینکه ایالات متحده میتواند ضمانت امنیتی مشابه ماده ۵ پیمان ناتو ارائه دهد، که یکی از دلایل واقعی تمایل اوکراین به عضویت در ناتو است.» طبق ماده ۵، حمله مسلحانه علیه یک کشور عضو ناتو، حمله به همه اعضای این ائتلاف تلقی میشود.
با این حال، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز یکشنبه تلاش کرد انتظارات را تعدیل کند و گفت: «ما در آستانه توافق صلح نیستیم.» او در مصاحبه با شبکه ایبیسی تأکید کرد: «ما از این نظر که زمینههای بالقوه توافق را شناسایی کردیم، پیشرفت داشتیم، اما هنوز برخی اختلافنظرهای عمده وجود دارد.»
