واشنگتن: شبکههای بینالمللی پشتیبان برنامه موشکی و پهپادی تهران، تهدیدی برای ثبات منطقه و امنیت دریانوردی هستند
ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه، ۲۱ آبانماه ۱۴۰۴، با انتشار بیانیهای از سوی وزارت خزانهداری، مجموعهای جدید از تحریمها را علیه ۳۲ فرد و نهاد در چند کشور از جمله ایران، امارات متحده عربی، ترکیه، چین، هنگکنگ، هند، آلمان و اوکراین اعمال کرد. این اشخاص و شرکتها به گفته مقامهای آمریکایی، در قالب شبکههای تأمین مالی و تدارکاتی، به توسعه برنامه موشکهای بالستیک و پهپادهای تهاجمی جمهوری اسلامی ایران کمک میکردند.
وزارت خزانهداری آمریکا در این بیانیه تأکید کرد که این شبکهها «تهدیدی مستقیم برای نیروهای آمریکایی، متحدان منطقهای واشنگتن و امنیت مسیرهای دریایی در خاورمیانه، بهویژه در دریای سرخ» محسوب میشوند.
این تحریمها در چارچوب یادداشت ریاستجمهوری ایالات متحده درباره امنیت ملی صادر شده است؛ سندی که دولت آمریکا را موظف میکند تا از گسترش برنامههای موشکی و هستهای ایران جلوگیری کرده و دسترسی سپاه پاسداران و نهادهای وابسته به آن را به منابع مالی بینالمللی مسدود سازد.
«جان کی. هرلی»، معاون وزیر خزانهداری در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در توضیح جزئیات این تصمیم گفت: «ایران در سراسر جهان از شبکههای مالی برای پولشویی، تهیه قطعات حساس و تأمین منابع مورد نیاز برنامههای موشکی، هستهای و حمایت از گروههای نیابتی خود بهره میگیرد.»
او افزود: «اقدام امروز، بخشی از اجرای دستور رئیسجمهور در زمینه افزایش فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی است تا تهدید هستهای و نظامی آن متوقف شود.» هرلی همچنین از کشورهای همپیمان آمریکا خواست تحریمهای بینالمللی علیه تهران را بهطور کامل اجرا کنند تا مسیرهای پنهان مالی ایران بسته شود.
در هفتههای اخیر، منابع اطلاعاتی غربی نیز از تلاش جمهوری اسلامی ایران برای بازسازی توان موشکی و پهپادی خود خبر دادهاند.
به گفته این منابع، از اواخر سپتامبر ۲۰۲۵ چندین محموله از ماده شیمیایی «سدیم پرکلرات» – که از عناصر اصلی در تولید سوخت جامد موشکهای میانبرد است – از بنادر چین به بندرعباس ارسال شده است. این اقدام، بهرغم بازگشت تحریمهای سازمان ملل متحد تحت عنوان «مکانیسم ماشه»، انجام گرفته است؛ سازوکاری که رژیم ایران را از هرگونه فعالیت مرتبط با موشکهای بالستیک قادر به حمل کلاهک هستهای منع میکند.
مقامهای امنیتی اروپا میگویند ارسال این محمولهها بخشی از طرح گستردهتر ایران برای احیای ذخایر موشکی و زیرساختهای نظامی آسیبدیده پس از درگیری ۱۲ روزه با اسرائیل در ماه ژوئن بوده است. آنها هشدار دادهاند که تهران همچنان در تلاش است تا با بهرهگیری از شرکتهای واسطه در کشورهای ثالث، محدودیتهای بینالمللی را دور بزند و قطعات کلیدی موشکها و پهپادهای خود را تأمین کند.
رژیم ایران بارها این اتهامات را رد کرده و اعلام کرده است که برنامه هستهای و موشکیاش صرفاً اهداف دفاعی و صلحآمیز دارد. مقامهای جمهوری اسلامی ایران در واکنش به تحریمهای مشابه در گذشته گفته بودند که «چنین فشارهایی نمیتواند مسیر توسعه علمی و دفاعی ایران را متوقف کند». با این حال، کارشناسان بینالمللی معتقدند فشارهای مالی و محدودیتهای فنی ناشی از تحریمهای تازه، میتواند روند تأمین قطعات حساس برای صنایع نظامی ایران را با دشواریهای بیشتری مواجه کند.
تحریمهای تازه آمریکا در شرایطی اعمال میشود که تنشها میان ایران و غرب بار دیگر در حال افزایش است. همزمان با توقف مذاکرات احیای برجام، گزارشهای متعددی از افزایش سطح غنیسازی اورانیوم در ایران و تلاش برای ارتقای سامانههای پرتاب موشک منتشر شده است. کشورهای اروپایی و اسرائیل هشدار دادهاند که در صورت ادامه این روند، احتمال رویارویی نظامی در منطقه افزایش خواهد یافت.
دولت آمریکا در پایان بیانیه خود تأکید کرد که «هدف نهایی این تحریمها، بازداشتن ایران از دستیابی به سلاحهای هستهای و حفظ ثبات منطقهای است» و واشنگتن همچنان در هماهنگی با متحدان خود برای جلوگیری از انتقال فناوریها و مواد حساس به ایران تلاش خواهد کرد.
