آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده است که سپر حفاظتی عظیمی که راکتور آسیبدیده نیروگاه هستهای چرنوبیل را پوشش میدهد، پس از حمله پهپادی اوایل سال جاری دچار آسیب جدی شده و دیگر قادر نیست «عملکردهای ایمنی اصلی» خود را در سطح مطلوب اجرا کند.
این سپر که پس از فروپاشی پوشش بتنی قدیمی ساخته شد، قرار بود دهها سال از نشت مواد رادیواکتیو جلوگیری کند؛ اما اکنون به گفته بازرسان، توان مهار کامل را از دست داده است. آژانس هفته گذشته تیمی را برای بررسی وضعیت این سازه به محل اعزام کرد.
بررسیها نشان داد که حمله پهپادی موجب آتشسوزی در بخشهایی از پوشش بیرونی سازه فلزی شده است. با وجود آنکه خسارت دائمی به هسته اصلی سازه یا سامانههای نظارتی وارد نشده، بازرسان تأکید کردند که برخی نقاط نیازمند ترمیم فوری است تا از «تخریب بیشتر» جلوگیری شود. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، هشدار داد که حفظ ایمنی بلندمدت سایت نیازمند «ترمیم بهموقع، گسترده و دقیق» است.
چرنوبیل که در پی انفجار سال ۱۹۸۶ یکی از آلودهترین نقاط جهان شد، سالها زیر یک پوشش بتنی موقت قرار داشت؛ پوششی که تنها ۳۰ سال دوام داشت و جای خود را به سازه فولادی جدید داد. این سپر حفاظتی برای مهار غبار رادیواکتیو طراحی شده بود؛ غباری که طبق گفته کارشناسان میتواند در صورت انتشار دوباره، خطرات جدید ایجاد کند. با این حال، جیم اسمیت، استاد محیطزیست دانشگاه پورتسموث، در گفتوگو با بیبیسی تأکید کرده که خطر فعلی «زیاد نیست»، چون بخش اصلی مواد رادیواکتیو هنوز در محفظههای محافظتشده قرار دارد.
اوکراین در ابتدای سال روسیه را مسئول حمله پهپادی دانست؛ ادعایی که مسکو رد کرد. این حمله همزمان با تشدید درگیریها و هدفگرفتهشدن زیرساختهای انرژی اوکراین رخ داد. آژانس اعلام کرده که از ابتدای دسامبر، علاوهبر چرنوبیل، وضعیت ایستگاههای برق و سامانههای حیاتیای را که برای خنکسازی راکتورهای در حال فعالیت به کار میروند نیز ارزیابی کرده است. گروسی گفت: «این ایستگاهها ستون اصلی ایمنی نیروگاههای هستهای هستند؛ بدون برق پایدار، امکان خنکسازی و تضمین ایمنی وجود ندارد.»
با توجه به اهمیت نمادین و زیستمحیطی چرنوبیل، کارشناسان هشدار میدهند که تداوم حملات یا آسیبهای سازهای میتواند پیامدهایی جدی برای منطقه ایجاد کند. با این حال، آنها تأکید دارند که شرایط فعلی تحت کنترل است و تعمیرات سریع میتواند ثبات این سازه مهم را حفظ کند.
