روزنامههای منطقهای و بینالمللی امروز در گزارشهایی جداگانه به بررسی دلایل و پیامدهای توافق تازه غزه و نشست شرمالشیخ پرداختند؛ توافقی که پس از دو سال جنگ و ویرانی میان اسرائیل و حماس با میانجیگری ایالات متحده، قطر، مصر و ترکیه حاصل شده است.
روزنامه «النهار» لبنان نوشت که دولت راستگرای اسرائیل در آغاز جنگ بهدنبال «طولانی کردن درگیری برای تحقق اهداف استراتژیک از جمله تخلیه و اسکان اجباری» بود، اما با افزایش فشارهای داخلی، بحران اقتصادی و انزوای بینالمللی ناگزیر به پذیرش توافق شد.
به گفته تحلیلگران، تغییر در رویکرد واشنگتن نقشی تعیینکننده در این روند داشته است. افزایش گفتگوها درباره بهرسمیت شناختن کشور فلسطین و طرح احتمال تحریم اسرائیل، دولت آمریکا را واداشت تا مستقیماً برای توقف جنگ وارد عمل شود.
این روزنامه افزود: «فشار هماهنگ قطر، مصر و ترکیه، رهبران حماس را به پذیرش توافق واداشت؛ چرا که ادامه رد آن، به معنای انزوای کامل سیاسی و از دست دادن پشتیبانی عربی بود.»
به باور کارشناسان، توافق اخیر نتیجه تغییر محاسبات هر دو طرف است: «ترامپ توافقی را تحمیل کرد که منافع اسرائیل را حفظ میکند و کشتار را متوقف میسازد، بیآنکه به محاصره یا اشغال پایان دهد. در مقابل، حماس با وجود نارضایتی، برای جلوگیری از فاجعه انسانی آن را پذیرفت.»
گزارشها همچنین حاکی است که تلاش اسرائیل برای ترور اعضای هیأت مذاکرهکننده حماس در دوحه، روند مذاکرات را تسریع و واشنگتن را به مداخله فوری وادار کرد. نتانیاهو سرانجام طرح ۲۰ مادهای ترامپ را پذیرفت که شامل آتشبس، تبادل اسرا و تشکیل دولت تکنوکرات در غزه تحت نظارت بینالمللی است.
همزمان، نشست شرمالشیخ که ترامپ در آن از «توافقی بسیار مهم» سخن گفت، همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. روزنامه «نیویورک تایمز» گزارش داد که هیچیک از طرفهای درگیر در این نشست حضور نداشتند و مفاد سند امضا شده هنوز منتشر نشده است.
در همین راستا، روزنامه «فایننشال تایمز» نوشت که نتانیاهو در تلاش است از حمایت ترامپ برای بازسازی وجهه سیاسی خود پس از حملات ۷ اکتبر استفاده کند. به نوشته این روزنامه، «ترامپ او را در سخنرانی کنست، یکی از بزرگترین رهبران دوران جنگ» خواند؛ حمایتی که به نتانیاهو فرصت داده تا در میانه محاکمههای فساد و سقوط محبوبیت، نفس تازهای بکشد.
با اینحال، تحلیلگران هشدار میدهند که توافق غزه میتواند به چالشی سیاسی برای نتانیاهو بدل شود، چرا که هنوز موضوع خلع سلاح حماس و آینده حکمرانی در غزه حلنشده باقی مانده است.
