روزنامهها و تحلیلگران جهانی هشدار دادند که حمله هوایی اسرائیل به پایتخت قطر، دوحه، نقطه عطفی خطرناک در خاورمیانه است که نهتنها امنیت منطقه را به لرزه انداخته بلکه ناکارآمدی ضمانتهای امنیتی ایالات متحده را نیز آشکار ساخته است.
آنان تأکید کردند که بیپاسخ ماندن اقدامات دولت بنیامین نتانیاهو به نخستوزیر اسرائیل اجازه داده تا از تمامی خطوط قرمز عبور کند و روند تلاشها برای آرامسازی اوضاع در غزه را نابود سازد.
خاورمیانه در شوک حمله اسرائیل به قطر
به گزارش «نیویورک تایمز»، این حمله اسرائیل که رهبران گروه حماس را در جریان نشستی درباره پیشنهاد آتشبس در غزه هدف قرار داد، با هدف ترور هیئت فلسطینی و تخریب ابتکار صلحی صورت گرفت که با حمایت رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، پیگیری میشد.
این اقدام در حالی انجام شد که قطر میزبان بزرگترین پایگاه نظامی ایالات متحده در خاورمیانه است و میلیاردها دلار صرف خرید تسلیحات آمریکایی کرده است؛ اما این جایگاه و روابط استراتژیک مانع از آن نشد که اسرائیل – نزدیکترین متحد واشنگتن – عملیات خود را در خاک قطر اجرا نکند.
کریستین دوان، پژوهشگر مؤسسه «دول خلیج عربی» در واشنگتن، گفت: «ناتوانی قطر در حفاظت از خاک خود، آن هم در حالی که فرماندهی مرکزی آمریکا در این کشور مستقر است، پرسشهای جدی درباره ارزش واقعی شراکت امنیتی با واشنگتن ایجاد کرده است. این مسئله نهتنها برای رهبران خلیج، بلکه برای ایالات متحده نیز یک مشکل واقعی است.»
این حمله بازتابهای سنگینی در پایتختهای کشورهای عرب منطقه بر جای گذاشت؛ کشورهایی که در سالهای اخیر کانالهای دیپلماتیک تازهای با اسرائیل گشودهاند، اما همچنان ایالات متحده را ضامن اصلی امنیت خود میدانند. برخی تحلیلگران هشدار دادهاند اگر تردیدها درباره کارآمدی حمایت آمریکا افزایش یابد، این رخداد میتواند ستونهای نظام امنیتی واشنگتن در منطقه را متزلزل کند.
انتقاد تند از سکوت غرب و جسارت نتانیاهو
روزنامه «گاردین» در سرمقاله خود، حمله اسرائیل به دوحه را «نمونهای آشکار از بیاعتنایی دولت نتانیاهو به صلح» توصیف کرده و آن را نشانهای از رفتار یک «نظام یاغی» دانسته است که خارج از هر چارچوب بینالمللی عمل میکند.
این روزنامه افزود: «تلاش برای ترور مذاکرهکنندگان فلسطینی در خاک کشوری که متحد نزدیک آمریکا محسوب میشود، ثابت میکند که نه پایان جنگ غزه و نه بازگرداندن اسرا، در اولویتهای نتانیاهو قرار ندارد.» گاردین هشدار داد که این اقدام هرگونه بازگشت حماس به میز مذاکرات را ناممکن خواهد کرد.
به باور گاردین، این حمله در شرایطی انجام شد که اسرائیل در آستانه یک یورش گسترده به غزه و پس از صدور دستور تخلیه شهر بود؛ اقدامی که چشمانداز فاجعه انسانی تازهای را ترسیم میکند، در حالی که نتانیاهو و متحدان افراطیاش با شعار «اسرائیل بزرگ» در پی عبور از مرزهای ۱۹۶۷ هستند.
این روزنامه همچنین واکنش ایالات متحده و اروپا را «ضعیف و شرمآور» خواند. دونالد ترامپ در حالی انتقادی محدود از اسرائیل بابت نقض حاکمیت قطر مطرح کرد که همزمان بر حمایت خود از هدف اعلامی تلآویو برای نابودی حماس تأکید ورزید. به نوشته گاردین، این رویکرد نشان میدهد هیچ خط قرمز واقعی در برابر اقدامات نتانیاهو وجود ندارد.
