صبح روز چهارشنبه ۱۵ مرداد (۶ اوت)، در آیینی رسمی در پارک یادبود صلح هیروشیما، مقامهای ژاپن و نمایندگان ۱۲۰ کشور جهان گردآمدند تا هشتادمین سالگرد بمباران اتمی هیروشیما را گرامی بدارند و پیام صلح را فریاد زنند. در این مراسم، کازومی ماتسویی، شهردار هیروشیما، بار دیگر بهعنوان ناجی صلح بر صحنه ظاهر شد و با هشدار جدی نسبت به خطر تسلیحات اتمی، جنایات مناطق جنگزده را بهعنوان چراغ راه مطالبه صلح معرفی کرد.
هشدار جهانی درباره زنگ خطر جنگهای امروزی
ماتسویی در بیانیه صلح خود تاکید کرد جنگهای کنونی اوکراین و خاورمیانه، افکار عمومی جهانی را به سمت پذیرفتن راهکارهای هستهای سوق دادهاند. او گفت: «این تحولات، درسهایی را که باید از فجایع گذشته آموخته میشد، نادیده میگیرند و اساس صلح را که با زحمت شکل گرفته، تهدید میکنند.» شهردار هیروشیما خطاب به جوانان افزود: «ما مردم نباید تسلیم تسلیحات هستهای شویم؛ بلکه باید اجماع مدنی برای لغو کامل این سلاحها را بسازیم.»
در مراسم، کبوترهای سفید رها شدند و شعله همیشگی صلح در یادمان قربانیان روشن گردید، نمادی از امید به آینده بدون جنگ.
روایت نسلی از بازماندگان فجایع اتمی
یکی از بازماندگان هیروشیما به نقل خاطرهای گفت: پس از انفجار، زنی میان شعلهها به دنبال جرعهای آب بود و بعدها گفت: «تنها کاری که میتوانم برای آنهایی که جانباختهاند انجام دهم، مبارزه برای نابودی سلاحهای هستهای است.» این پیام بازتاب دهنده بار انسانی غیرقابل توصیف این فجایع است.
طبق آمار وزارت بهداشت ژاپن، کمتر از ۱۰۰ هزار بازمانده بمباران هیروشیما و ناگازاکی با میانگین سنی بیش از ۸۶ سال زنده هستند. امسال نام بیش از ۴ هزار و ۹۴۰ تن از درگذشتگان نیز به دفترچه یادبود اضافه شد تا شمار کل جانباختگان هیروشیما به حدود ۳۵۰ هزار نفر برسد.
پیوند خواهرخواندگی بین هیروشیما و سردشت؛ شباهت درد تاریخی
شهر سردشت در استان اورمیه، که در سال ۱۹۸۷ هدف حمله شیمیایی دولت بعث عراق در زمان جنگ ایران و عراق قرار گرفت، بهعنوان اولین قربانی حملات شیمیایی علیه غیرنظامیان شناخته میشود. این فاجعه با استفاده از گاز خردل باعث کشته شدن حدود ۱۳۰ نفر و آسیب دیدگی هزاران نفر شد.
در سال ۲۰۰۴، بهسبب شباهت نمادین بین سردشت و هیروشیما، خیابانی در سردشت به نام «هیروشیما» نامگذاری شد و در هیروشیما نیز خیابانی به نام «سردشت» اختصاص یافت و روابط خواهرخواندگی بین دو شهر شکل گرفت. این ارتباط در چارچوب شبکه جهانی «شهرداران برای صلح» تداوم یافت و سردشت بهعنوان «هیروشیمای دوم» شناخته شد.
حلبچه در اقلیم جنوب کُردستان نیز در مارس ۱۹۸۸ هدف حمله شیمیایی رژیم بعث قرار گرفت که هزاران کشته و زخمی بر جای گذاشت و یکی از بزرگترین فجایع شیمیایی علیه غیرنظامیان تاریخ محسوب میشود. با اینحال، برخلاف سردشت، تاکنون پیوند رسمی خواهرخواندگی با هیروشیما یا سردشت ثبت نشده است.
صدای صلح در برابر صدای سلاح
شبکه جهانی شهرداران برای صلح (Mayors for Peace)، نمونهای از تلاشها برای تبدیل درد قربانیان به صدای صلحاند.
مراسم امسال هیروشیما نهتنها یادبود قربانیان ۸۰ سال قبل بود، بلکه صدازدن هشداری بود برای جهان که از تجربههای پرهزینه تاریخ عبرت بگیرد. شهردار هیروشیما با اشاره روشن به جنگهای نوظهور و رشد علاقه به سلاح هستهای، از همه درخواست کرد تا نه فقط یادبگیرند، بلکه عمل کنند؛ اجماعی جهانی برای لغو کامل سلاحهای کشتار جمعی شکل دهند.
پیوند سردشت با هیروشیما، نمایی از همدلی جهانی است؛ دردی مشترک، صدایی برای صلح؛ در حالیکه حلبچه، نمونهای دیگر از جنایت جنگی است که هنوز در سطح خواهرخواندگی رسمی مطرح نشده اما جایی منطقی در گفتمان جهانی صلح دارد.
