یونان هشدار داده است که ممکن است مشارکت ترکیه در طرح دفاعی جدید اتحادیه اروپا را وتو کند، مگر اینکه آنکارا تضمین دهد از تسلیحات دریافتی در چارچوب این برنامه علیه آتن استفاده نخواهد کرد.
کیریاکوس میتسوتاکیس، نخستوزیر یونان، در گفتوگویی با شبکه اسکای تیوی گفته است که مشارکت ترکیه در برنامه موسوم به «اقدام امنیتی برای اروپا» (SAFE) منوط به تعهداتی درباره احترام به حاکمیت یونان در دریای اژه خواهد بود.
این طرح ۱۵۰ میلیارد یورویی که بخشی از تلاش گستردهتر اتحادیه اروپا برای تقویت صنایع دفاعی اعضا و کاهش وابستگی به ناتو و ایالات متحده است، شامل تأمین مالی، وامهای کمبهره و خریدهای نظامی مشترک برای کشورهای واجد شرایط از جمله شرکای ثالث میشود.
ترکیه که عضو ناتو است، از نظر فنی میتواند در این برنامه مشارکت کند. اما طبق سازوکار اتحادیه اروپا، عضویت کشورهایی خارج از این بلوک نیازمند تأیید همه ۲۷ عضو اتحادیه است؛ موضوعی که به یونان امکان میدهد شروط خود را اعمال کند.
نخستوزیر یونان با اشاره به تهدیدهای گذشته آنکارا گفت: «اگر ترکیه به لفاظیهای تهاجمی خود ادامه دهد، ما هیچ تردیدی در وتوی دسترسی این کشور به صندوق SAFE نخواهیم داشت.»
این موضعگیری در پی آن مطرح شده که آلمان دیروز (۲۳ ژوئیه) با فروش ۴۰ فروند جنگنده یوروفایتر تایفون به ترکیه موافقت کرد؛ معاملهای که با مشارکت کنسرسیومی متشکل از آلمان، بریتانیا، ایتالیا و اسپانیا و به رهبری بریتانیا انجام شده است.
این قرارداد که در استانبول و در جریان دیدار وزرای دفاع ترکیه و بریتانیا نهایی شد، بخشی از برنامه نوسازی نظامی آنکارا محسوب میشود.
یونان اگرچه نمیتواند مستقیماً مانع از انجام این معامله شود، اما میتسوتاکیس تأکید کرده که آتن میتواند در زمینه تحویل، پشتیبانی و نحوه استفاده از این جنگندهها نقش ایفا کند. او گفت: «ما میتوانیم شرایطی تعیین کنیم تا مطمئن شویم که این تجهیزات علیه یونان استفاده نمیشوند.»
پیشتر مقامات اسرائیلی هم در مورد ایران قرارداد هشدار دادە و گفتە بودند کە فروش این جنگدەها بە آنکارا توازن نظامی ترکیە با اسرائیل را بە خطر میاندازد.
طرح SAFE بخشی از ابتکار ۸۰۰ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا برای ارتقای توان بازدارندگی دفاعی کشورهای عضو و تقویت استقلال راهبردی قاره در برابر تهدیدهای خارجی است.
تنشها میان یونان و ترکیه در سالهای اخیر بر سر مسائلی چون مرزهای دریایی، منابع انرژی در شرق مدیترانه و مسئله مهاجرت افزایش یافته است.
مقامهای یونان میگویند که هرگونه پیشرفت در روابط دفاعی اتحادیه اروپا با ترکیه باید با در نظر گرفتن این واقعیتها و با هدف تضمین امنیت اعضا انجام شود.
